Verschenen in Bierpassie nr. 91, juni 2021
Eervol maar stijlloos dreigt de Belgische brouwcultuur het slachtoffer te worden van zijn mondiaal succes. Overal worden Belgische bierstijlen geprezen en geïmiteerd, vaak zonder enig respect voor de originele recepturen. Creatieve brouwers geven meermaals een twist aan een specifieke bierstijl om zich te onderscheiden van hun concurrenten. Daarmee plaatsen zij zich wat buiten het respectieve segment maar surfen zij toch liefst mee op het succes van de geïmiteerde bieren.
Maar, het gaat niet alleen om brouwers die buiten imaginaire lijntjes kleuren. Omdat het ontbreekt aan eenduidige omschrijvingen van Belgische bierstijlen – uitgezonderd lambiekbieren – hanteren bierconcours uiteenlopende criteria en worden bierstijlen bij mekaar geklutst. Het volstaat om de indeling van de biercategorieën in diverse bierconcours naast mekaar te leggen. Onder de noemer ‘dark ale’ vind je dubbel trappistenbier, bruin bier, oud bruin bier, zwaar donker bier en zelfs donkere IPA’s. Elders voegt men er zelfs nog amberkleurige gerstewijnen bij; wanneer er wellicht te weinig inzendingen zijn, vervoegen stout en porters de categorie. Bij gearomatiseerde bieren gaat het van chocolade-, koffie-, oaked- en smoked-bieren tot fruitlambieken en zelfs milk stout of imperial stout die met chocolademout en gebrande mout worden gebrouwen.
Beschrijvingen van bierstijlen zijn nog erger. Een Belgische tripel heeft, afhankelijk van het bierconcours, een alcoholgehalte tussen 7 en 10 volumeprocent of van 7,5 tot 10,5 volumeprocent. De kleur mag schommelen tussen 8 en 18 EBC, tussen 10 en 25 EBC of zelfs tussen 10 en 33 EBC. Diezelfde tripel mag een bitterheid tussen 15 en 45 EBU laten optekenen, maar het kan even goed tussen 20 en 40 EBU of tussen 20 en 45 EBU zijn. Een saison mag met koriander worden gemaakt, extreem gehopt zijn of gegist worden met Brettanomyces. Soms worden trappisten- en abdijbieren – die enkel wat vertellen over de herkomst – beschouwd als een aparte bierstijl.
Consumenten zien door het bos de bomen niet meer. En menig brouwer wellicht ook in zoverre dat sommigen zelfs weigeren om deel te nemen aan bierconcours. Zij weten amper in welke categorie zij worden gerangschikt en met welke andere bieren zij worden vergeleken. Het is dan ook de hoogste tijd dat de Belgische Brouwers in overleg met wetenschappers een Belgisch bierstijlenboek opstellen. Niet alleen om in eigen land duidelijkheid te creëren over wat bijvoorbeeld een pils, een saison, een tripel, een roodbruin, een oud bruin of een bruin bier is. Even goed om te vermijden dat buitenlandse organisaties ons komen vertellen waaraan een Belgische bierstijl moet beantwoorden. Stel je voor dat Amerikanen gaan bepalen hoe een Bordeaux-wijn of een Champagne moeten zijn? De Fransen zouden onthutst zijn, de wereld zou te klein zijn. Maar, het kleine België is ziende blind en ondergaat het allemaal.