Lees meer: Bier brouwen en proeven in 2050
Opdat elkeen zich even kan inleven in een periode die dertig jaar voor ons ligt, schetst Jessika De Clippeleer tien aspecten van die (nieuwe) bierwereld.
We stappen de toekomst binnen, vertoeven in de brouwerij van 2050 en genieten van het ‘glas’ bier dat je – afhankelijk van je leeftijd – misschien nooit gaat drinken. Ervan dromen, kan altijd.
Onderstaande stukjes zijn geschreven in de tegenwoordige tijd alsof het nu 2050 is.
- Verantwoord en niet ongezond consumeren
Omdat de overheid een gezonde en verantwoorde consumptie van levensmiddelen promoot, worden er taksen geheven op ongezonde voeding. De suikertaks, waarover rond 2020 werd gediscussieerd, is ondertussen ingeburgerd. De taks op ongezonde voeding wordt ook geheven op bier, wijn, sterke drank en gefermenteerde dranken die alcohol bevatten.
Aan het begin van de eenentwintigste eeuw kwam alcohol al in een negatief daglicht te staan en werd er volop bericht over de schadelijke of negatieve invloed van één glas rode wijn per dag. Dat was – en is anno 2050 – misschien toch een stap te ver omdat men andere elementen over het hoofd ziet die wel een positief effect hebben op de gezondheid. Dat geldt zeker voor bier; bier is een gezonde matrix wanneer je de alcohol even buiten beschouwing laat.
- Smaakvolle laag- en niet-alcoholische bieren
Laag- en niet-alcoholische dranken hebben zich verder ontwikkeld. De smaak ervan is verbeterd en er is ook meer verscheidenheid aan beschikbare bierstijlen, ook dankzij het AlterBrew-Tetra-project dat in 2020 werd gestart en dat inzette op het gebruik van alternatieve granen. Alternatieve gisten wekken voortaan op natuurlijke wijze niet- of laag-alcoholische bieren op zonder dat brouwers hebben moeten investeren in dure en omvangrijke installaties. Alternatieve granen, in ongemoute en gemoute vorm, evenals nieuwe gistsoorten dragen positief bij tot de volmondigheid en de smaakbeleving van niet- en laag-alcoholische bieren. Ook andere, tot decennia geleden, grotendeels onbekende grondstoffen worden gebruikt zonder extreme aroma’s en smaken te creëren.
- Brouwers verruimen hun portfolio met gefermenteerde dranken
Brouwers hebben hun drankenportfolio uitgebreid met alternatieve, gefermenteerde dranken. Het gaat dan niet om iets wat geen bier of zuur bier is maar om gefermenteerde dranken die soms nog een kleine hoeveelheid alcohol bevatten. Denk aan dranken in de aard van waterkefir of kombucha. Deze dranken worden niet langer beschouwd als frisdranken maar worden in 2050 gezien als een segment van alternatieve bieren, aanvullend op de beschikbare, traditionele bieren. Deze gefermenteerde dranken zijn, dankzij ver gevorderd wetenschappelijk inzicht en technologie, voldoende stabiel, evenwichtig en harmonisch over de hele lijn. Kon men in 2020 nog niet realiseren wat de consument wou, omdat die te veel karakteristieken in één drank wou, dan is dat nu wel mogelijk. Consumenten genieten van een bier of een gefermenteerde drank die alles in zich heeft. Het is een natuurlijk product, lekker, smaakvol, gezond, eventueel met levende organismen of misschien toch gepasteuriseerd.
- Functioneel bier houdt ons gezond en jong
De nieuwe bieren of gefermenteerde dranken zijn functioneel, aangepast aan de persoonlijke behoeften van de consument. Brouwers hebben er producten aan toegevoegd waardoor deze dranken bijvoorbeeld de darmflora stimuleren. Op die manier spelen zij in op de alom tegenwoordige aandacht voor gezondheid en welzijn. Omdat gezond zijn en blijven primeert, hebben multidisciplinair onderzoek en vernieuwende inzichten geleid tot de creatie van een bier dat ons jong houdt, dat onze houdbaarheid verlengt. Langer gezond blijven, ligt niet zomaar voor het grijpen; functioneel geconcipieerde bieren kunnen daarin nog zeer veel stappen vooruit zetten.
- Genieten en ontspannen met een vleugje cannabis
Rond 2020 dronken wij een glas bier op het ogenblik dat wij ons wilden ontspannen. Dankzij het gebruik van cannabis – waarvoor er dertig jaar geleden nog geen wettelijk kader was – heeft bier nu ook een ontspannende, relaxerende werking. Cannabis bevat cannabinoïden als actieve stoffen. Enerzijds is er THC dat je laat hallucineren, anderzijds is er het relaxerende CBD dat een plaats heeft verworven in bieren en gefermenteerde dranken. Je kan CBD combineren met (een beperkte hoeveelheid) alcohol, THC meng je beter niet met alcohol. Naast de referentiebieren vind je tegenwoordig ook een CBD-variante. De lichte trappisten- en abdijbieren evenals de session ales in de eerste decennia van de eenentwintigste eeuw waren een voorbode van de alcoholisch lichtere en smaakvolle bieren waarvan wij nu, in 2050, genieten.
Cannabis behoort net zoals hop tot de hennepachtigen. Terwijl cannabis geen bitterstoffen bevat, heeft hop – net zoals cannabis – bepaalde psychoactieve effecten die kunnen bijdragen tot het ontspannende karakter van bier. Cannabis en hop kunnen worden gecombineerd voor het brouwen van bier.
- Nieuwe hopwereld brengt ons onbekende aroma’s en smaken
De toenemende stroom aan nieuwe, geteelde, aromatische hopvariëteiten die rond de eeuwwisseling tot stand kwam, heeft zet zich verder doorgezet. Niet alleen in de Verenigde Staten, ook in Europa, zijn er nieuwe hopvariëteiten ontstaan. Oude, vaak grotendeels verdwenen hopsoorten werden in België heropgekweekt. Hopgenetici hebben continu naar kruisingen tussen verschillende varianten gezocht en dat heeft ons flavours en smaken opgeleverd waarvan wij rond 2020 nog niet konden vermoeden dat zij ooit in bier zouden opduiken.
- Veredeling van lokaal geteelde grondstoffen
Lokale tradities en bieren inspireerden tot het gebruik van nieuwe grondstoffen. Veredeling heeft ervoor gezocht dat deze granen of hopvariëteiten de klimaatverandering doorstaan. Zij trotseren langdurige droge periodes beter dan voorheen maar zijn ook beter bestand tegen onverwacht lange en intense periodes van regen zoals in de zomer van 2021. Oergranen, verdwenen graansoorten en alternatieve granen worden gebruikt in zoverre zij van voldoende kwaliteit zijn en ook een voldoende hoog rendement opleveren. Daarvoor wordt ook gekeken naar de bodemcondities waarop zij worden geteeld. Bevoorrading met brouwgranen uit eigen land is in 2050 belangrijker geworden dan in het begin van de eenentwintigste eeuw en dat dankzij de medewerking van verschillende grote spelers die zich toen hebben geëngageerd in uiteenlopende projecten.
- Thuis nano-brouwen met biercapsules
Tussen 2010 en 2020 veroverden koffiezetapparaten met capsules de huiskamers. Consumenten kozen een capsule met de door hen gewenste koffievariëteit of mengeling en maakten zo hun favoriet kopje koffie. Even goed kon men thuis zelf koolzuurhoudend water produceren. Geïnspireerd door deze toepassing zijn er anno 2050 aangepaste nano-brouwtoestellen op de markt. Alle ingrediënten om individueel je favoriete bier te kunnen brouwen zijn juist gedoseerd en samengevoegd in een capsule. Op een bepaald ogenblik moet je nog droge gist of alternatieve (niet- of laag-alcoholische) gist toevoegen alvorens enige tijd later te kunnen genieten van je zelf gebrouwen glas bier. Artificiële intelligentie, apps en hoogtechnologische toestellen helpen je bij het brouwen. Je kan zelfs kiezen uit capsules voor verschillende bierstijlen en -merken.
- Klimaat- en milieuvriendelijk brouwen
Brouwen gebeurt nog klimaat- en milieuvriendelijker dan rond 2020. Toen zagen al aardig wat brouwers het nut ervan in en zij probeerden anderen ervan te overtuigen. Technisch is er inmiddels een hele weg afgelegd. Een multidisciplinaire benadering heeft ervoor gezorgd dat brouwerijen bestaande installaties optimaal konden aanpassen en hebben het ook voor kleine brouwerijen mogelijk gemaakt om volledig klimaatneutraal en milieuvriendelijk te kunnen brouwen.
De noodzakelijke warmteproductie voor het brouwproces wordt in 2050 niet alleen gerealiseerd door traditionele en alternatieve energiebronnen maar ook door middel van chemische energie; daartoe werd dertig jaar geleden de aanzet gegeven bij een bedrijf in de Antwerpse haven.
Warmterecuperatie en circulaire energievoorziening zorgen ervoor dat de bierproductie volledig draait op 100% hernieuwbare energie en dat zij volledig CO2-neutraal gebeurt. Het waterverbruik is tot het uiterste gereduceerd en afvalwaters worden volledig gezuiverd tot drinkwaterkwaliteit waardoor brouwerijen volledig kunnen voorzien in hun eigen waterverbruik. Distributie van bieren gebeurt door middel van klimaatneutrale en milieuvriendelijke vervoerwijzen.
- Reststromen dragen bij tot nieuwe verpakkingsvormen
Glas dat gedurende enkele honderden jaren werd gebruikt voor bierflessen is zo goed als verdwenen. Blikkenlijnen overheersen maar zij zijn nog niet het lichte en duurzame alternatief voor glas. Voor kunststoffen en andere (design)materialen zijn er alternatieven beschikbaar op basis van afvalproducten uit het brouwproces (draf, resten van hop en gist). Door het valoriseren van reststromen hebben wij onze ecologische voetafdruk nog verder verkleind. Allerhande nieuwe toepassingen zorgen ervoor dat wij het principe van de circulaire economie nog verder in de praktijk kunnen omzetten. Fermentatie van die reststromen speelt hierin een rol. Nieuwe, sterke, lichte verpakkingsmaterialen zijn in gebruik waaronder volledig recycleerbare ‘flessen’. Bovendien laten deze kunststoffen ook toe om het design, de contouren en de vormen van ‘blikken’ en ‘flessen’ aan te passen en visueel aantrekkelijker te maken. In samenwerking met lokale kunstenaars zijn er uiterst gepersonaliseerde verpakkingen of verpakkingen in beperkte oplage, en dat naar het voorbeeld van de ‘limited editions’ die rond de eeuwwisseling erg populair waren.
