Abdij Westmalle recycleert 20 tot 30% water
Verschenen in Food Industry nr.1, februari 2020
De trappistenbrouwerij van Westmalle startte een tiental jaar geleden met een omvangrijk waterzuiveringsproject. Ondertussen wordt al zo’n 20% van het water gerecycleerd en herleid tot drinkwaterkwaliteit. Hierdoor is het waterverbruik al verminderd tot 5 liter water voor 1 liter bier.
“Vlaanderen is een heel kritisch gebied voor waterbevoorrading, en dat geldt zowel voor oppervlaktewater als voor grondwater. In sommige delen van Vlaanderen is het grondwaterpeil enorm gedaald. Wij hebben er bijgevolg alle belang bij om het waterverbruik te beperken en water zoveel als mogelijk te hergebruiken. Vanuit die insteek en ermee rekening houdende dat waterschaarste er mogelijk sneller aankomt dan wij denken, hebben wij ons een tiental jaar geleden bezonnen over het waterverbruik”, opent Jan Adriaensens, productiedirecteur van de trappistenbrouwerij van Westmalle.
In 2011 werd een nieuwe waterzuiveringsinstallatie geplaatst ten dienste van onder andere de trappistenbrouwerij. Het gezuiverde water werd aanvankelijk geloosd in een rietveld maar de werking daarvan was niet optimaal waardoor vrij snel werd overgeschakeld naar nieuwe technologie waarbij een membraan-bioreactor wordt gebruikt. “Tijdens de beluchtingsfase wordt het afvalwater gezuiverd door de werking van het biologische slib, en vervolgens wordt de overtollige stikstof anoxisch verwijderd. Vervolgens wordt het water via membraanfiltratie gezuiverd tot de opgelegde losingsnormen, verduidelijkt Jan Adriaensens. “Het gezuiverde water beantwoordt dan aan de toegelaten normen voor stikstof en fosfor wat overeenkomt met ‘viswaterkwaliteit’. Dat water wordt geloosd in de abdijgracht die overvloeit in de Moffenvenbeek die via het Groot Schijn uitmondt in de Schelde. Binnen de abdijgemeenschap wilden wij evenwel verdere stappen zetten door een gedeelte van het ‘viswater’ via omgekeerde osmose (‘reversed osmoses’, RO) op te waarderen tot drinkwaterkwaliteit”.
Opwaarderen tot drinkwaterkwaliteit
Twintig tot dertig procent van het gezuiverde afvalwater wordt opgeschaald tot RO-water en terug naar de brouwerij gestuwd. Daarvoor beschikken we in de brouwerij over drie, strikt van mekaar gescheiden, watercircuits. Het eerste netwerk wordt gevoed met grondwater dat wordt opgepompt uit de 60 meter diep gelegen Diestiaanse ijzerzandsteenlaag. “Het relatief hoge ijzergehalte van dit water wordt verminderd dankzij een biologische zandfilter waarna het wordt gebruikt als brouwwater. Wij brouwen onze Westmalle-trappistenbieren nog steeds op basis van het eigen putwater. Tot drinkwaterkwaliteit herleid gerecycleerd water gaan wij zeker niet gebruiken om er bier mee te brouwen. Dit gezuiverde RO-water bevat overigens niet de door ons gewenste mineralen en het vooropgestelde kalkgehalte voor brouwwater. Wij moeten nu zelfs reeds extra kalk toevoegen tijdens het brouwproces om ‘gushing’ – het ongecontroleerd en onstuimig schuimen van gebotteld bier – te vermijden”, licht Jan Adriaensens toe.
Door het tweede watercircuit stroomt opgepompt, maar verzacht of ontkalkt water dat wordt gebruikt als laatste naspoelwater van biertanks, bierleidingen, vaten en flessen.
Het derde waterleidingsnet voert RO-water aan naar alle andere installaties. Stelselmatig wordt hat aantal verbruikers/toepassingen opgevoerd.
Van 8,8 naar 5 liter water voor 1 liter bier
“In 2000 hadden wij nog 8,8 liter water nodig om 1 liter bier te brouwen en alle installaties te reinigen. Nu is dat volume al gereduceerd tot 5 liter water omdat wij zo’n 20-30% water recycleren. Binnen enkele jaren kunnen wij mogelijk tot 50% of meer hergebruiken en kan het waterverbruik allicht dalen tot 3 à 4 liter. In samenwerking met Pantarein hebben wij een studie laten uitvoeren rond analyse en impact van het geloosde water op het water in de Moffenvenbeek.. Daaruit blijkt dat de impact van het gezuiverde water van de brouwerij verwaarloosbaar is. De waterzuiveringsinstallatie die wordt gebruikt door de brouwerij, de abdij en de kaasmakerij verwerkt viermaal per week zo’n 350 m3/dag of zo’n 70.000 m3/jaar. Daarvan wordt nu zo’n 20% gerecycleerd. Op dit ogenblik monitoren wij het RO-water voortdurend opdat wij in een later stadium kunnen evalueren of wij het nog voor andere toepassingen in de brouwerij en de boerderij of en de abdij kunnen gebruiken. Hoe dan ook is en blijft reiniging cruciaal in een brouwerij en spoelen wij liever een keer te veel dan te weinig. Verder volgen wij het gehele reinigingsproces op en bekijken wij de mogelijkheden om ook daar water te besparen”, geeft Jan Adriaensens nog mee.
Green deal
De Vlaamse overheid, de Belgische Brouwers, Fevia en het Vlaams Kenniscentrum Water (Vlakwa) engageerden zich in september 2018 om binnen de vier jaar hun waterverbruik aanzienlijk te verminderen. Omdat het moeilijk is om een algemene standaard voorop te stellen, werd voor elke brouwerij een streefdoel vooropgesteld dat rekening houdt met de specifieke brouwerijgebonden infrastructuur en investeringsmogelijkheden.
Dertien brouwerij of brouwerijgroepen zijn inmiddels toegetreden tot de Green Deal: Abdij der Trappisten Westmalle, AB Inbev, Alken-Maes, Cornelissen, De Halve Maan, Duvel Moortgat, Haacht, Het Anker, Huyghe, Palm/Swinkels Family Brewers Belgium, Van Honsebrouck, Van Steenberge en Verhaeghe.
Lees meer: Duurzaam brouwen loont, Trappist is het enige water dat de brouwerij verlaat