Wanneer mag je spreken van een trappistenbier? Zijn er ook niet-erkende trappistenbieren? Hoe zit het met Achel, Engelszell en Spencer?
De Internationale Vereniging Trappist (IVT) groepeert achttien abdijen van Cisterciënzers van de Strikte Observantie, ook wel bekend als trappistenabdijen, verwijzend naar de stichting van de orde in de Franse abdij van La Trappe.
IVT beheert het zeshoekige, roodwitte label ‘Authentic Trappist Product’ (ATP) dat wordt toegekend aan uiteenlopende producten waarvan de trappistenbieren de meest bekende zijn. Even goed wordt het ATP-label gegeven aan brood, kaas, likeur, chocolade en religieuze artikelen.
Trappistenabdijen ontvangen het ATP-label wanneer er is voldaan aan drie voorwaarden. In de eerste plaats moeten de producten binnen de kloostermuren of in de onmiddellijke omgeving ervan worden geproduceerd. Vervolgens moet de productie plaats vinden onder toezicht van monniken of monialen. De derde voorwaarde stelt dat de opbrengsten uit verkoop van die producten gaan naar de behoeften van de kloostergemeenschap, sociale en caritatieve initiatieven of ontwikkelingsprojecten waarin de trappisten zich hebben geëngageerd.
Negen trappistenbieren dragen het ATP-logo, waarvan er vijf in België zijn gevestigd: Chimay, Orval, Rochefort, Westmalle en Westvleteren. In Nederland voeren de abdijen van Koningshoeven (Berkel-Enschot) en Maria Toevlucht (Zundert) het ATP-logo voor respectievelijk La Trappe en Zundert. Verder zijn er nog erkende trappistenbrouwerijen in Italië (Tre Fontane, Rome), Groot-Brittannië (Tynt Meadow, Mount Saint Bernard).
Naast deze erkende trappistenbieren worden er nog enkele andere trappistenbieren gecommercialiseerd zonder het ATP-logo omdat zij buiten de abdijmuren worden gebrouwen. Dat is onder meer zo voor Mont des Cats in het Noord-Franse Godewaersvelde dat wordt gebrouwen bij Chimay. Ook de bieren van San Pedro de Cardeña (Spanje) worden buiten de abdij gebrouwen.
Tot voor kort waren er nog drie andere trappistenbrouwerijen met het ATP-logo. Tussen 1998 en 2021 was Achel een erkend trappistenbier, maar na het vertrek van de laatste monniken en de verkoop van de abdijsite aan de Kempense ondernemer Jan Tormans werd het label ingetrokken. Het Oostenrijkse Stift Engelszell brouwde van 2012 tot 2023 een authentiek trappistenbier; in dat jaartal lieten monniken weten dat zij er niet langer in slaagden om het trappistenleven in de abdij in stand te houden en dat zij de abdij zouden verlaten.
Een gelijkaardig was ook het Amerikaanse St. Joseph’s Abbey in Spencer beschoren. Inspelend op de ‘craft beer’-hype startten zij in 2013 met een eigen brouwerij. In 2022 hielden zij ermee op omdat de brouwerij onvoldoende levensvatbaar was.
