De voorbije decennia heeft geuze een immense gedaanteverwisseling ondergaan, van een gezoet doordrinkbier in de jaren ’60-’70 van vorige eeuw tot een alom geprezen degustatiebier en gewaardeerde dorstlesser.
In 1965 werd een eerste koninklijk besluit uitgevaardigd waarin de benamingen lambiek, geuze, geuze-lambiek en hun afgeleiden (bijvoorbeeld kriekenlambiek) beschermd werden en alleen gebruikt mochten worden voor een bier van spontane gisting. Ook was bepaald dat het met tenminste 30% tarwe moest worden gebrouwen. Zoals vaak werd de toepassing van het KB nooit echt gecontroleerd en ook latere amendementen leiden niet tot een volwaardige erkenning van de traditionele lambiekbieren.
Uiteindelijk worden in 1990 onderhandelingen opgestart met de Europese Unie om lambiekbieren te laten erkennen als Gegarandeerde Traditionele Specialiteit (GTS), overeenkomstig de verordeningen EEG 2081/92 en EEG 2082/92 over de bescherming van geografische aanduidingen en oorsprongsbenamingen van landbouwproducten en levensmiddelen. In 1997 – het jaartal waarin ook de Hoge Raad voor Ambachtelijke Lambiekbieren werd opgericht – leidde dat tot een Europese bescherming, vastgelegd in verordening EEG 2301/97. Traditionele lambiekbieren gebrouwen volgens het oude recept mogen de aanduidingen “Oud”, “Oude”, “Vieux”, “Vieille” gebruiken op voorwaarde dat zij zijn gemaakt minstens 30% tarwe en integraal spontaan vergist zijn. “Oude geuze” moet bestaan uit 100 % oude lambiek van spontane gisting (met onder andere Brettanomyces Bruxellensis en/of Lambicus) met een gewogen gemiddelde leeftijd van minstens één jaar en waarvan de oudste minstens drie jaar heeft gerijpt op houten vaten. Het mengsel moet nagisten op fles en moet na zes maanden rijping op fles voldoen aan een aantal biochemische eisen.
Oude Kriek wordt gemaakt met lambiek met een gewogen gemiddelde leeftijd van minstens één jaar en waarvan de oudste minstens één jaar gerijpt heeft op houten vaten. Aan de lambiek worden tussen 10 en 25% krieken, kriekensap of geconcentreerd kriekensap toegevoegd. “Oude Kriek” moet ook hergist zijn in de fles.
Voor lambiekbieren die het voorzetsel “Oud” of “Oude” niet vermelden, zijn de eisen minder streng. Zij moeten niet zo oud te zijn, hergisting op fles moet niet en het bier mag ook gefilterd, verzoet en gepasteuriseerd worden.
Weet evenwel dat er recent enkel ‘geuze’-bieren zonder het voorzetsel ‘Oude’ zijn voorgesteld. Zij beantwoorden nagenoeg volledig aan de criteria van ‘Oude geuze’, alleen werden zij uitsluitend gemengd met één- en tweejarige lambiek en werd geen minstens drie jaar oude lambiek toegevoegd.
