Verschenen in Café&Bistro, februari 2018

De Waalse – en bij uitbreiding de Belgische – saison-brouwers streven een officiële, Europese erkenning na van hun bierstijl. Dergelijk initiatief is meer dan terecht want de naam wordt op internationale wedstrijden te gemakkelijk misbruikt voor een allegaartje van droogbittere en lichtjes zurige bieren. Ook wordt saison meer dan eens verward met de ‘session ales’ die door craft brewers worden geproduceerd.

“Authentieke saisonbrouwers, let op uw bier!”, duidelijker kunnen wij het niet verwoorden. De toenemende belangstelling voor Indian Pale Ales, hoppige en bitterdroge bieren heeft de authentieke saison-bieren uit West-Henegouwen en Waals-Brabant terug op de kaart geplaatst. Alleen wordt tegenwoordig zowat alles aangeprezen als saison dankzij een dry-hopping en een vleugje citrushop. Met het authentieke saison-bier heeft het nog amper wat te maken.

Langzaam gebrouwen en warm gegist

Kenmerkend voor saisons is dat het typische hoevebieren zijn die oorspronkelijk werden gebrouwen met lokale grondstoffen. Een mengeling van gerst en tarwe, zoals men terugvindt in lambiek en witbier, was niet ongebruikelijk. Elke boerderij-brouwerij had zijn recept waardoor deze relatief licht alcoholische bieren sterk individualistisch waren. De vrij sprankelende saisons zijn meestal hergist op fles, doorgaans goed uitgegist en hebben een typisch bitterdroog en complex karakter. Typisch voor deze hoevebieren is het lichtjes kruidige, fenolische karakter van een typische gistcultuur die zijn geheim past prijs geeft bij hoge temperaturen, soms zelfs tussen 25 en 35°C. Het brouwproces was relatief eenvoudig, zij het dat er langzaam wordt gebrouwen en het wort in opeenvolgende fasen trapsgewijze wordt opgewarmd.
De saison is decennialang het meest karakteristieke en toonaangevende bier van West-Henegouwen en Waals-Brabant geweest. Omdat ‘craft brewers’ en opportunistische brouwerijen de toekomst van saison positief inschatten en bieren uitbrengen die helemaal niet verwant zijn aan de authentieke saisons hebben de saison-brouwers, in samenwerking met de provincie Henegouwen, een dossier samengesteld met het oog op een Europese erkenning. Aanvankelijk werd geopteerd voor een afbakening tot Henegouwen of Wallonië. Omdat er sinds enkele jaren ook enkele authentieke saisons worden gebrouwen in Vlaanderen, zou men de regio nu verruimen tot België.

‘Session’ is geen saison

Ondertussen wordt saison door menig ‘craft brewer’ foutief vertaald en geïnterpreteerd als ‘session ale’. Mondiale bierliefhebbers worden haast lyrisch wanneer zij die term horen. Het begrip groeit stilaan uit tot een hype maar is het ook een nieuw segment? Helemaal niet, wie zich een beetje verdiept in de Belgische biercultuur stelt vast dat ‘session beers’ al decennialang bestaan. Doorheen de jaren zijn zij in de vergeethoek geraakt en kent niemand hen onder de benaming ‘session beers’.
Wat zijn ‘sessions beers’ nu eigenlijk? Het is een bonte verzameling van licht alcoholische bieren tussen 3 en 4 vol.%. Van een specifieke bierstijl is niet meteen sprake. De bieren kunnen zowel lichte pilsbieren zijn als amberkleurige ‘speciale belges’, bruine bieren, witbieren, enz. Je vindt tegenwoordig zelfs ‘session’ IPA’s. Uitgangspunt is dat het gaat om bieren die je in een relatief grote hoeveelheid kan drinken zonder er dronken van te worden. Oorspronkelijk ging het om ‘dunne’ bieren die in het begin van de twintigste eeuw werden gedronken tijdens de arbeidspauze of ‘session break’. Hun oorsprong wordt gesitueerd in Engelse munitiefabrieken tijdens de Eerste Wereldoorlog.
Net zoals de ‘IPA’s werden ‘herontdekt’ en gehypet vanuit de Verenigde Staten, lijken de ‘session beers’ dezelfde weg op te gaan. Te gemakkelijk worden zij gepositioneerd als een innovatie, een bier dat een laag alcoholgehalte rijmt met het karakter en de smaak van het ‘moederbier’ waarop het is geïnspireerd.
Maar, is dat nu niet wat wij hier al jaren kennen? Denk maar aan refterbieren zoals Westmalle Extra, Chimay Dorée, Orval Vert, St.Bernardus Extra, en waarom ook niet de wat lichtere saisons of de ‘platte lambiek’.
Wetende dat diverse Belgische brouwerijen al kleinschalig experimenteren met ‘session beers’ mogen wij ons weldra wellicht verwachten aan innovaties die terugvallen op ‘vergeten’ biermerken of op tafelbieren die nieuw leven worden ingeblazen.
Misschien een tip voor de horeca om onze ‘session beers’ te groeperen op de drankenkaart en dat voor elkeen die minder alcohol en toch smaak en karakter wil.

Saison Dupont wordt vaak beschouwd als de referentie voor het saison-segment.